QUY TRÌNH KỸ THUẬT TRỒNG CẢI CỦ

(Raphanus sativus)

A. Giới thiệu

Cải củ (Raphanus sativus) là một loại rau ăn củ thuộc họ Cải, được thuần hóa ở châu Âu. Hiện nay cải củ được trồng và sử dụng trên khắp thế giới.

Cải củ có nhiều loại khác nhau, khác biệt về kích thước, màu sắc và mùa vụ. Một vài loại cải củ được trồng để lấy hạt dùng trong chế biến dầu hạt cải.

Hiện nay, có hai loại cải củ chính được dùng phổ biến, đó là củ cải trắng (mùa đông) và củ cải đỏ (xuân hoặc hè). Củ cải trắng thường có hình dáng thuôn dài tròn củ cải đỏ có hình dạng tròn, vỏ đỏ.

Ở Việt Nam, củ cải trắng còn là một vị thuốc chữa bệnh. Theo Đông y, củ cải tươi sống có vị cay, tính mát, củ cải nấu chín có vị ngọt, tính bình, quy kinh phế và vị, có công dụng chữa một số bệnh đường hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu,…

Củ cải trắng có tác dụng giảm đau hiệu quả, hỗ trợ chức năng gan, ngăn ngừa bệnh tim mạch, tốt cho não bộ, phòng chống ung thư, phòng chống thiếu máu, chống lão hóa cho da, ngăn ngừa vi rút, giảm béo.

B. Quy trình kỹ thuật

I. Điều kiện ngoại cảnh

Nhìn chung, các loại cải củ trồng hiện nay đều có các đặc điểm sinh thái giống nhau. Đó là tính ưa sáng, ưa điều kiện ẩm mát. Do đó, người ta thường trồng cải củ vào mùa thu – đông hay mùa xuân. Ở vùng núi cao trên 1500 m cải củ được trồng vào vụ xuân – hè.

II. Biện pháp kỹ thuật

1. Giống

Hiện nay Công Ty TNHH Phát triển Nông nghiệp Việt Á cung cấp những giống cải củ sau:

Củ cải Hà Nội cao sản VA.31: Giống Việt Nam, khả năng kháng bệnh tốt, năng suất và độ đồng đều củ cao, không rỗng ruột chậm trổ bông, củ dài trung bình 15-18 cm. Thường được sử dụng để muối dưa. Thời vụ trồng quanh năm, chính vụ Đông Xuân. Thời gian thu hoạch: Trồng để muối dưa 25-35 ngày tùy từng vụ, lấy củ 45-55 ngày. Lượng giống cần thiết: 8-12 kg/ha.

Củ cải tuyển cao sản VA. 13: Giống Việt Nam, khả năng kháng bệnh tốt, năng suất cao và độ đồng đều cây rất cao, không rỗng ruột, chậm trổ bông, củ suôn dài 20-30 cm, đường kính 4 – 4,5 cm, trọng lượng củ trung bình 300-700 gam. Thời vụ trồng quanh năm, chính vụ Đông Xuân. Thời gian thu hoạch: sau 45 ngày gieo. Lượng giống cần thiết: 1.3-1.5 kg/1000 m^².

Củ cải đỏ lai F1 VA.2014: Xuất xứ Italia, cây sinh trưởng phát triển rất khỏe, là giống ngắn ngày, củ dạng tròn hơi thon, có màu đỏ tươi trông rất đẹp, kháng bệnh tốt, năng suất cao. Thời vụ trồng quanh năm, chính vụ Thu Đông. Thời gian thu hoạch 30-35 ngày sau trồng. Lượng giống cần thiết: 2.5 -3.5 kg/1000 m^².

2. Thời vụ

Có thể trồng được nhiều vụ trong năm: Vụ chính gieo hạt tháng 8 – 9; vụ muộn gieo hạt tháng 10 – 11; vụ xuân hè (trái vụ) gieo hạt tháng 4 – 5, vụ này nhanh cho thu hoạch (khoảng 25 – 35 ngày) nhưng năng suất thấp hơn.

3. Kỹ thuật trồng

Chuẩn bị đất và gieo hạt:

Cải củ trắng phần thu hoạch chính là củ, vì vậy để đạt được năng suất cao cần tạo điều kiện để củ sinh trưởng tốt nhất. Chọn đất thịt nhẹ hoặc cát pha, tơi xốp, nhiều mùn hoặc đất phù sa, thoát nước tốt.

Đất cày và phơi ải ít nhất 1 tuần. Sau đó, làm tơi đất, nhặt sạch cỏ dại.

Lên luống: mặt luống rộng 1,2 m; rãnh rộng 30 cm, cao 25 cm.

Gieo hạt: Có thể gieo theo luống sau khi đã bón lót hoặc rạch hàng bón lót, vùi phân rồi gieo theo hàng dễ chăm sóc hơn. Gieo hạt xong lấy đất tơi xốp phủ 1 lớp mỏng lên trên, phủ rơm rạ rồi tưới ẩm (đảm bảo độ ẩm đạt 75 – 80%) để hạt nảy mầm tốt.

4. Phân bón và các chất phụ gia

Lượng phân bón cho 1 ha trồng cải củ trắng như sau: 12 – 15 tấn phân chuồng hoai mục, 300 kg lân, 100 – 110 kg đạm urê, 80 kg kali. Tương đương 450 kg phân chuồng, 10 – 12 kg lân, 3,5 đến 4 kg ure, 3 kg kali cho 1 sào Bắc Bộ.

Không dùng phân chuồng chưa ủ kỹ để bón cho cây cải củ vì phân chưa hoai gây độc cho cây hoặc sức khỏe người sử dụng, củ không được sáng mã.

Cách bón phân:

Bón lót: Bón lót 100% phân chuồng hoai mục, 100% phân lân, 20% phân đạm và 30% phân kali. Phân lót được trộn đều vào đất trước khi gieo hạt 1 – 2 ngày. Cũng có thể sử dụng phân NPK tổng hợp (loại chứa nhiều lân) để bón lót thay cho phân đơn.

Bón thúc lần 1: Khi cây có 3 – 4 lá thật, tiến hành tỉa thưa lần thứ nhất rồi bón thúc. Lượng bón: 30% đạm + 30% kali. Cách bón: hòa tan phân với nước rồi tưới đều lên mặt luống.

Bón thúc lần 2: Sau lần 1 khoảng 7 ngày, tỉa cây để lại khoảng cách cây cách cây 15 – 20 cm, sau đó tiến hành bón phân thúc (30% đạm +30% kali). Rắc đều phân lên mặt luống rồi tưới nước rửa để không cho phân dính vào lá cây.

Bón thúc lần 3: Khi củ đang sinh trưởng mạnh, sau lần 2 từ 7 – 10 ngày, bón hết lượng phân còn lại. Cách bón như lần 2.

Lưu ý: Ngừng bón phân đạm ít nhất 20 ngày trước khi thu hoạch. Bà con nông dân cũng có thể dùng các loại phân bón vi sinh, phân bón qua lá để bổ sung dinh dưỡng cho cây, tăng năng suất cây trồng.

5. Chăm sóc

Tưới nước:Cải củ trắng ưa ẩm nhưng không chịu được ngập úng. Do vậy, cần cung cấp lượng nước vừa đủ, tránh ngập úng gốc sẽ làm ảnh hưởng đến rễ và củ. Sau gieo hạt luôn giữ ẩm để hạt nảy mầm nhanh và đều, sau đó tùy theo độ ẩm đất mà tưới nước cho phù hợp, tưới bằng nước sạch không bị ô nhiễm.

Vun xới: Để cây cải củ trắng có củ to, sáng mã cần phủ rơm rạ ngay từ sau khi gieo để giữ ẩm thường xuyên và tiến hành vun luống kết hợp với các lần bón thúc cho cây.

Lần 1: khi cây 3 – 4 lá thật, xới nhẹ, nhặt sạch cỏ, kết hợp tỉa cây.

Lần 2: khi cây bắt đầu phình củ, tỉa định cây kết hợp với vun cao.

Không xới sát gốc cây làm đứt rễ, cây long gốc kém phát triển hoặc bị chết.

6. Phòng trừ sâu bệnh

Cải củ trắng khi mọc mầm thường bị bệnh lở cổ rễ gây hại. Dùng Benlat C 70WP pha nồng độ 0,2 – 0,3% phun vào đất và cây khi thấy xuất hiện bệnh.

Khi cây lớn dễ bị rệp, bọ nhảy, sâu xanh phá hại, cần áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp, nếu mật độ thấp có thể bắt bằng tay. Cần phát hiện sớm và phòng trừ kịp thời để không làm ảnh hưởng đến năng suất. Sử dụng các loại bẫy bả sinh học, thuốc trừ sâu sinh học như BT, Delfin để phòng trừ. Có thể dùng Sherpa 25EC pha 0,2% để phun, đảm bảo cách ly sau khi phun 10 – 15 ngày mới thu hoạch.

7. Thu hoạch

Tùy theo giống nhưng thường 45 – 50 ngày sau gieo là có thể thu hoạch, nếu thu hoạch quá muộn củ sẽ bị xốp (bấc) làm giảm chất lượng. Khi thu hoạch xong rửa sạch, để ráo nước, bó bằng dây mềm hoặc đóng vào bao bì sạch để tiêu thụ.